“Mendigoizaletasunarekin ez zara
aberastuko”
Bere telefono mugikorrak, jo eta
jotzeaz, su hartu eta agendak leher egin behar
diola ematen du. Erritmo jarrai ezinean, hara-hona bizi da Alex Txikon (Lemoa, Bizkaia. 1981).
Igeltseroa lanbidez, azken urteetan geure inguruan dugun mendigoizalerik sonatuena
dugu lemoztarra. Izan ere, bere esanetan “profesionalizatze bidean” dagoen
honetan, neguko espedizio batean Pakistaneko Laila Peak mendiko gailurra
zapaltzen munduko lehena izan da.
Jon GOMEZ GARAI. Lemoa
Alex Txikon pixka bat baino
ezagutzen ez duenak ere badaki gizon abenturazalea dena. Hain du abentura
gustuko, bere bizitza ere abentura bilakatzen duela. Solasaldi hau duzu horren
lekuko: hamaika dei eta zalantza izan ostean, noiz eta non geldituko ginen ez
genekiela ere, Gasteizera joan-etorrian egin genuen elkarrizketa. Xabier
Euzkitzek Bisitaria saioarekin egin
zion bisita grabatzeko, espedizioetarako erabiltzen dituzten autokarabanetariko
bat erabili zuten eta ibilgailua itzultzera joan ginen Arabako hiriburura.
Lemoan hasi genuen ibilbidea,
kostata, arratseko 20:00 aldera. Sakelakoak ez zion jotzeari uzten eta
“erritmoa jaisteko beharra”, aldarrikatu zuen mendigoizaleak. Mendiko erronkak
gauzatu ahal izateko diru laguntzak lortzeari eskaintzen dio eguna eta horrek,
nahitaez, erritmo altua ematen dio bere bizimoduari. Orain Nepalera egingo duen
espedizioa prestatzen dihardu Txikon. “Juanra Madariaga, Jose Carlos Tamayo eta
ekipo jatorrarekin noa”, aitortzen du pozarren. Bueltarako bidaia ere
aurreikusita dauka: “Pakistanera egingo dugu berriz bisita, oraingoan K2 mendia
igotzeko asmotan”.
Erronka handiak gustatzen
zaizkion gizona dugu, eta familia ere, handia du lemoztarrak: Malagatik
etorritako gurasoek, hamahiru seme-alaba izan zituzten. Etxeko txikiena da
Txikon eta irribarre ekidin ezinarekin “denak gara elementuak, baina txarrena neu”, aitortzen du bere senideez
galdetzean. Etxekoez ari ginela, bere abenturak nola hartzen zituzten
galdetzean, hasieran amak negar egiten zuela dio serio. “Baina… ohitu behar!”,
esanez altxatu zuen ahotsa elkarrizketako gidari
inprobisatuak.
Mendigoizaletasunak txikitatik
deitu du kirolariaren arreta. Mendiari berebiziko estimua hartzeko arrazoi bi
nabarmentzen ditu Alex Txikonek. Batetik, mendira egin zuen lehenengo txangoa.
Hiru urterekin, arreba eta anai batekin, Areatzatik Gorbeiako gurutzeraino igo
zen. “Ziurrenik anaiak eramango ninduen bizkarrean, baina gogoan dut egun hura”,
gogoratzen du mendizaleak nostalgiko. Bestetik, Juanito Oiarzabal
mendigoizaleak eskaini zuen hitzaldi bat azpimarratuko luke. K2 mendira egin
zuen espedizioaren berri ematera, 1994. urtean Oiarzabalek Lemoara egin zuen
bisita. Hantxe izan zen bera, “eta horrek markatu zidan” baieztatzen du
Txikonek. “16 urte izan arte futbolean aritzen nintzen, baina ez zitzaidan
gustatzen”, azpimarratzen du eta “eskolan piper egiten nuenean, mendira edota
eskalada egitera joaten nintzen”, onartzen du mendigoizaleak.
Baina eskolatik piper egite
horietan agian berak ere ez zuen imajinatuko gaur egun Euskal Herriko (eta
inguruetako) mendigoizale erreferenteetariko bat izango zenik. Bera izan da,
neguan, Laila Peak mendiaren tontorrera iristen lehena. Euskal Herritik,
espedizioan Juanjo San Sebastian eta bera bakarrik joan ziren. Bigarren
saiakeran iritsi ziren tontorrera elur jauzi eta bestelako zailtasunen artean.
“Nire begiek denetarik ikusi dute dagoeneko, baina inoiz ez zait antzekorik
gertatu” aitortzen du gazteak ikara aurpegiz, elur jauziek sortutako arazoak
gogoratzean.
Herri kirolen maitale
Langraiz parean, gasolindegi
batean egin behar izan genuen geldialditxoa. Bai, ibilgailuaren gasolina-tanga
betetzeko, baina baita Txikonek pixa egin zezan ere. “Gelditu barik daroat egun
osoa eta goizetik ez dut txizarik egin. Behar izana nuen Jon!”, zioen indartsu.
Horrela ekin genion gelditzen zitzaigun bideari. Orduan, lemoztarraren bigarren
afizioagatik galdetu eta maitemindu berri den nerabeak bezala erantzun zuen: “Herri
kirolez maiteminduta nago”. Irribarretsu bezain serio gaineratu zuen: “Denbora
faltagatik ez balitz, egunero hartuko nuke aizkora”, eta pozarren amaitu
esaldia: “Zeinen gustura egoten naizen ni!”.
Orain dela bost urte deskubritu
zuen aizkora mundua eta tarteren bat izaten duen bakoitzean enborrak zuritu,
aizkorak zorroztu eta subilak ebakitzeari ekiten dio. Hainbat lagunekin
elkartzen da Lemoan. Bere iritziz, “naturarekin kontaktu zuzena du aizkolariak
ere” eta kirol honek ematen duen energia eta indarrak liluratzen du bereziki. Aizkora
edo mendia aukeratu beharko balu, oso zaila egingo litzaioke bat aukeratzea.
Hori bai, egiten duena egiten duela, bere buruarekin pozik egotea du beti
helburu. “Mendigoizaletasunarekin ez zara aberastuko. Biziraun egingo duzu”,
dio mendizaleak, baina bizimodu horretan, “ahalik eta askeena izateko” bizi da
Txikon.
Aizkolaritzaz ari ostean,
Gasteiztik Lemoara buelta egiteko mendigoizalearen lagun handi bat joan zen
gure bila: Ernesto Ezpeleta Bihurri
aizkolaria. Perimetro handiko enborretan espezializatutako aizkolaria da, eta
espezialitate horretan, munduko lau errekor eskuratu ditu Bihurri handiak. Ondo ezagutzen dute Txikonek eta Ezpeletak elkar.
Bueltako bidean, mendigoizaleak
telebistan egin dituen agerraldiez aritu ginen. Hain justu, orain ETB-1erako
sei dokumental sorta prestatzen dabil. Saio horietan abentura izango dute
ardatz eta bera izango da protagonista. “Gustua hartu diot telebistari”,
aitortzen du lemoztarrak. Eta Bihurrik
gaineratu: “Telebistarako asko balio du honek!”.